Hytaýyň prezidenti Si Szinpin penşenbe güni ABŞ-nyň öňki Döwlet sekretary Genri Kissinjer bilen duşuşdy we Si bäş ýyl mundan ozal iki ýurduň ýakynlaşmagyna araçylyk etmekde hytaý halkyna “köne dost” hökmünde garady.
"Hytaý we ABŞ birek-birege üstünlik gazanmak we gülläp ösmek üçin birek-birege kömek edip biler" -diýip, häzirki 100 ýaşly ABŞ-nyň öňki diplomatyna aýtdy we şol bir wagtyň özünde Hytaýyň "birek-birege hormat goýmak, parahatçylykly ýaşaşmak we birek-birege hyzmatdaşlygyň üç ýörelgesini" gaýtalady.
Si Hytaýyň Pekindäki Diaoýutaý döwlet myhmanhanasynda eden çykyşynda: "Hytaý, şu esasda ABŞ bilen iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň we gatnaşyklaryň yzygiderli ösmeginiň dogry ýoluny öwrenmäge taýýardyr" -diýdi.Paýtagtyň günbatarynda ýerleşýän Diaoýutaý, Kissinjeriň 1971-nji ýylda Hytaýa ilkinji sapary wagtynda kabul edilen diplomatik toplumdyr.
Kissinjer ABŞ-nyň şol wagtky prezidenti Riçard Niksonyň Pekine buzly saparyndan bir ýyl öň Hytaýa sapar eden ABŞ-nyň ilkinji ýokary derejeli resmisi boldy.Si Niksonyň saparynyň “Hytaý-ABŞ hyzmatdaşlygy üçin dogry karara gelendigini” aýtdy, şol ýerde ABŞ-nyň öňki lideri Mao Zedong we premýer-ministr Zhou Enlaý bilen duşuşdy.Iki ýurt ýedi ýyl soň 1979-njy ýylda diplomatik gatnaşyklaryny ýola goýdy.
"Karar iki ýurda peýdaly boldy we dünýäni üýtgetdi" -diýip, Si Kissinjeriň Hytaý-ABŞ gatnaşyklarynyň ösmegine we iki halkyň arasyndaky dostlugy ösdürmäge goşant goşandygyny aýtdy.
Şeýle hem Hytaýyň prezidenti Kissinjeriň we beýleki pikirdeşleriň “Hytaý-ABŞ gatnaşyklaryny dogry ýolda dikeltmekde konstruktiw rol oýnamagyna” umyt edýändigini aýtdy.
Öz gezeginde Kissinjer iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklary Şanhaý bileleşigi we bir Hytaý ýörelgesi esasynda oňyn tarapa gönükdirmelidigini gaýtalady.
ABŞ-Hytaý gatnaşyklary iki ýurduň we has giň dünýäniň parahatçylygy we gülläp ösmegi üçin möhümdir diýip, öňki Amerikaly diplomat Amerikan we Hytaý halklarynyň arasynda özara düşünişmegi ýeňilleşdirmek borjuny iki esse artdyrdy.
Kissinjer Hytaýa 100 gezekden gowrak syýahat etdi.Bu gezekki sapary, ABŞ-nyň Ministrler kabinetiniň işgärleriniň soňky hepdelerde, şol sanda Döwlet sekretarynyň eden saparlaryndan soň boldyAntoni BlinkenGazna sekretaryJanet ellellenwe ABŞ-nyň klimat boýunça ýörite wekiliJon Kerri.
Iş wagty: Iýul-21-2023